नवी दिल्ली,दि.29: केंद्र सरकारने शुक्रवारी कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS), 1995 मध्ये बदल केले. आता 6 महिन्यांपेक्षा कमी कालावधीसाठी योगदान दिलेले सदस्यही पैसे काढू शकतील. या बदलामुळे लाखो ईपीएस कर्मचाऱ्यांना फायदा होणार आहे. खरं तर, दरवर्षी लाखो EPS सदस्य पेन्शनसाठी आवश्यक 10 वर्षांची सेवा पूर्ण करण्यापूर्वी योजना सोडतात. यामध्ये 6 महिन्यांत ही योजना सोडणाऱ्यांची संख्या जास्त आहे.
EPS अंतर्गत, ज्यांनी 10 वर्षापूर्वी योजना सोडली त्यांना पैसे काढण्याची सुविधा देण्यात आली होती. म्हणजेच नोकरी करणाऱ्यांनी कमीत कमी दहा वर्षे नोकरी पूर्ण करावी लागत होती. परंतु 6 महिन्यांपूर्वी योजना सोडलेल्यांना त्यांच्या योगदानावर पैसे काढण्याची सुविधा दिली जात नाही. मात्र, आता हा नियम बदलून सरकारने मोठा दिलासा दिला आहे. नवीन दुरुस्तीमुळे दरवर्षी 7 लाखांहून अधिक ईपीएस सदस्यांना फायदा होईल जे 6 महिन्यांपेक्षा कमी अंशदायी सेवेनंतर योजना सोडतील.
या योजनेत आणखी सुधारणा करण्यासाठी सरकारने EPS तपशिलांमध्येही बदल केले आहेत. आतापासून, पैसे काढण्याचा लाभ सदस्याने केलेल्या सेवांच्या संख्येवर आणि पगारावर योगदान दिलेल्या ईपीएसच्या रकमेवर अवलंबून असेल. या नियमामुळे पैसे काढणे सोपे होईल. 23 लाखांहून अधिक ईपीएस सदस्यांना या बदलाचा फायदा होणार आहे.
पूर्वी काय नियम होता?
आत्तापर्यंत पैसे काढण्याच्या लाभाची गणना पूर्ण झालेल्या वर्षांमधील अंशदायी सेवेच्या कालावधीवर आणि ज्या वेतनावर EPS योगदान दिले गेले आहे त्यावर आधारित होते. सदस्यांना 6 महिने किंवा त्याहून अधिक अंशदायी सेवा पूर्ण केल्यानंतरच अशा निर्गमन लाभांचा हक्क होता. परिणामी 6 महिने किंवा त्याहून अधिक काळ योगदान देण्यापूर्वी योजना सोडलेल्या सदस्यांना पैसे काढण्याचा कोणताही लाभ मिळाला नाही.
7 लाख दावे फेटाळले
जुन्या नियमामुळे अनेक सदस्य 6 महिन्यांपेक्षा कमी अंशदायी सेवेशिवाय बाहेर पडत असल्याने अनेक दावे फेटाळण्यात आले. सरकारी अधिसूचनेनुसार, 2023-24 या आर्थिक वर्षात 6 महिन्यांपेक्षा कमी अंशदायी सेवेमुळे पैसे काढण्याच्या लाभाचे सुमारे 7 लाख दावे नाकारण्यात आले. आता हे EPS सदस्य ज्यांचे वय 14.06.2024 पर्यंत 58 वर्षे पूर्ण झाले नाही त्यांना पैसे काढण्याचे फायदे मिळतील.
EPS म्हणजे काय?
बऱ्याचदा लोक ईपीएसबद्दल गोंधळात पडतात. वास्तविक ही एक पेन्शन योजना आहे, जी EPFO द्वारे व्यवस्थापित केली जाते. या योजनेंतर्गत 10 वर्षांसाठी योगदान द्यावे लागते, त्यानंतर तुम्ही निवृत्तीनंतर निवृत्तीवेतनासाठी पात्र ठरता. या योजनेंतर्गत विद्यमान आणि नवीन EPF सदस्यांचा समावेश करण्यात आला आहे.
नियोक्ता/कंपनी आणि कर्मचारी दोघेही EPF निधीमध्ये कर्मचाऱ्यांच्या पगाराच्या 12% समान योगदान देतात. तथापि, संपूर्ण कर्मचाऱ्यांचे योगदान EPF मध्ये जाते आणि नियोक्ता/कंपनीचा 8.33% हिस्सा कर्मचारी पेन्शन योजना (EPS) मध्ये जातो आणि 3.67% दरमहा EPF मध्ये जातो. किमान 10 वर्षे सेवा पूर्ण केल्यानंतर आणि निवृत्तीनंतर पेन्शनचा लाभ दिला जातो.
