सोलापूर,दि.8: लोकसभा निवडणुकीच्या तिसऱ्या टप्प्याचे मतदान काल (दि.7) झाले. अजून निवडणुकीचे चार टप्पे आहेत. ‘इम्पैक्ट प्लेयर’ (प्रभावशाली खेळाडू) हे असे खेळाडू आहेत जे आधीपासून संघात नाहीत, परंतु परिस्थितीनुसार अचानक प्रवेश करतात आणि खेळाचा निकाल बदलतात. सध्या आयपीएलचा हंगाम सुरू आहे, त्यामुळे ‘इम्पैक्ट प्लेयर’ खूप चर्चेत आहेत. 2023 मध्ये IPL मध्ये ‘इम्पैक्ट प्लेयर’ नियम लागू करण्यात आला होता. दुसरीकडे निवडणुकाही सुरू आहेत आणि असे अनेक मुद्दे आहेत ज्यांची निवडणुकीच्या सुरुवातीला कुठेही चर्चा झाली नाही.
पण मतदानादरम्यान, या मुद्द्यांनी आश्चर्यचकितपणे प्रवेश केला आणि या मुद्द्यांनी निवडणुकीच्या परिस्थितीवर पूर्णपणे वर्चस्व गाजवले. या सार्वत्रिक निवडणुकीत अशा निवडक मुद्द्यांची बरीच चर्चा आहे आणि हे मुद्दे संपूर्ण निवडणुकीला चालना देत आहेत. इंडियन ओव्हरसीज काँग्रेसचे अध्यक्ष सॅम पित्रोदा या शर्यतीत आघाडीवर आहेत. याशिवाय राहुल गांधींनी उपस्थित केलेल्या आर्थिक सर्वेक्षणाचा मुद्दाही खूप चर्चिला गेला. किंवा मुस्लिम आरक्षणाचा वाद. एवढेच नाही तर या निवडणुकीत संविधान बदलण्याचा मुद्दा, व्होट जिहाद, पाकिस्तान फॅक्टर आणि सर्वसामान्यांनी सुरू केलेली मोहीम, मतातून जेलला उत्तर, असे मुद्दे संपूर्ण निवडणुकीत चर्चेचा विषय ठरले.
असे आणखी बरेच निवडणूक परिणाम करणारे मुद्दे येऊ शकतात कारण निवडणुकीचे फक्त तीन टप्पे झाले आहेत आणि 4 टप्पे बाकी आहेत. हे मुद्दे पंतप्रधान मोदी किंवा राहुल गांधी किंवा इतर कोणत्याही नेत्याच्या प्रत्येक भाषणात ऐकायला मिळतात. हे मुद्दे गेम चेंजर्स ठरू शकतात, असे अनेक राजकीय विश्लेषक मानू लागले आहेत.
आर्थिक सर्वेक्षण/संपत्ती वितरण
निवडणुकीपूर्वीपर्यंत काँग्रेस जात जनगणनेबाबत निश्चितच बोलत होती. परंतु लोकांच्या आर्थिक स्थितीचे सर्वेक्षण आणि संपत्तीचे पुनर्वितरण यांसारख्या बाबींवर चर्चा झाली नाही. मात्र काँग्रेसचा जाहीरनामा प्रसिद्ध होताच हा मुद्दा चर्चेचा विषय ठरला. हे पैसे पक्ष वाटप करणार, असे काँग्रेसच्या जाहीरनाम्यात स्पष्ट लिहिलेले नाही. पण काँग्रेस सत्तेत आल्यास उत्पन्न आणि संपत्तीच्या विषमतेचा मुद्दा विचारात घेईल, असे पक्षाच्या जाहीरनाम्यात म्हटले आहे.
काय म्हणाले होते राहुल गांधी?
9 मार्च रोजी राहुल गांधी म्हणाले होते की बिहारमधील जात सर्वेक्षणातून मिळालेली माहिती ही देशाची केवळ एक झलक आहे. त्यामुळे आम्ही देशभरात जात सर्वेक्षण आणि आर्थिक मॅपिंग करणार आहोत.
काँग्रेस खासदार राहुल गांधी यांनी 6 एप्रिललाही याच गोष्टीचा पुनरुच्चार केला होता. आर्थिक आणि संस्थात्मक सर्वेक्षण करणार असल्याचे त्यांनी सांगितले. देशाच्या संपत्तीची मालकी कोणाकडे आहे हे शोधून काढू. यानंतर आम्ही ऐतिहासिक पाऊल उचलू. तुमचा हक्क तुम्हाला मिळावा यासाठी आम्ही क्रांतिकारी पावले उचलू.
काँग्रेसने मांडलेला आर्थिक सर्वेक्षण आणि संपत्ती वितरणाचा हा मुद्दा या निवडणुकीचा पहिला परिणाम ठरला. पीएम मोदींनी हे मुद्दे जोरात मांडले आणि त्यांची नजर तुमच्या मंगळसूत्रावर असल्याचे सांगितले.
काय म्हणाले नरेंद्र मोदी?
अलिगढमधील सभेत पंतप्रधान मोदी म्हणाले, “काँग्रेसच्या राजपुत्राने म्हटले आहे की, कोण किती कमावतो, कोणाकडे किती मालमत्ता आहे याची चौकशी करू.” पीएम मोदी म्हणाले की, त्यांचे म्हणणे आहे की सरकार ही मालमत्ता आपल्या ताब्यात घेईल आणि ती सर्वांना वाटून देईल. त्याची नजर तुमच्या मंगळसूत्रावर आहे.
या चर्चेदरम्यान पीएम मोदींनी माजी पंतप्रधान मनमोहन सिंह यांच्या वक्तव्याचा समाचार घेतला. पंतप्रधान म्हणाले की, काँग्रेसचा हा जाहीरनामा सांगत आहे की ते माता-भगिनींच्या सोन्याचा हिशोब करतील, त्याची माहिती घेतील आणि नंतर त्यांना वाटतील ज्यांच्या संपत्तीवर मुस्लिमांचा पहिला हक्क आहे असे मनमोहन सिंह यांच्या सरकारने सांगितले होते.
पंतप्रधान मोदींनी राजस्थानमधील एका सभेत असेही म्हटले होते की, याआधी त्यांचे सरकार सत्तेवर असताना ते म्हणाले होते की देशाच्या मालमत्तेवर मुस्लिमांचा पहिला हक्क आहे, याचा अर्थ मालमत्ता गोळा केल्यानंतर ती कोणाला वाटली जाईल? त्यांना ज्यांना अधिक मुले आहेत त्यांना वाटली जातील, घुसखोरांना वाटली जातील. तुमच्या कष्टाचे पैसे घुसखोरांना देणार का?
मुस्लिम आरक्षण
मुस्लीम आरक्षणावर देशात वेळोवेळी चर्चा झाली पण ही निवडणूक डोळ्यासमोर ठेवून चर्चा झाली नाही. या निवडणुकीत मुस्लीम आरक्षणाचा मुद्दा ऐरणीवर आला जेव्हा कर्नाटकच्या काँग्रेस सरकारने राज्यातील सर्व मुस्लिमांचा ओबीसी यादीत समावेश केला. राष्ट्रीय मागासवर्ग आयोगाने ही माहिती दिली. आयोगाने सांगितले की, कर्नाटकातील सरकारी नोकऱ्या आणि सरकारी शैक्षणिक संस्थांमध्ये मुस्लिमांच्या सर्व जाती आणि समुदायांना आरक्षण दिले जात आहे.
निवडणुकीच्या तोंडावर आलेला हा मुद्दा भाजपने लगेच ताब्यात घेतला. काँग्रेस सरकारला एससी, एसटी आणि ओबीसींचे हक्क मुस्लिमांना द्यायचे आहेत, असे भाजपने म्हटले आहे. पंतप्रधान मोदींनी हा मुद्दा जोरात मांडला.
काँग्रेसचा ओबीसींच्या 27 टक्के आरक्षणावर हल्ला
सातारा येथील सभेत पीएम मोदी म्हणाले की, ‘कर्नाटकमध्ये सत्तेवर आल्यानंतर काँग्रेसने फतवा काढला आणि सर्व मुस्लिमांना रातोरात ओबीसी घोषित केले. काँग्रेसने ओबीसींच्या 27 टक्के आरक्षणावर हल्ला चढवला असून आता तोच फॉर्म्युला संपूर्ण देशात लागू करण्याचा त्यांचा अजेंडा आहे.
मध्य प्रदेशातील एका सभेत पंतप्रधान मोदींनी काँग्रेसला ‘ओबीसी समाजाचा सर्वात मोठा शत्रू’ म्हणून संबोधले आणि म्हटले की, काँग्रेसने पुन्हा एकदा कर्नाटकमध्ये मागच्या दाराने ओबीसींसह सर्व मुस्लिम जातींचा समावेश करून धार्मिक आधारावर आरक्षण दिले आहे.
कालांतराने, पीएम मोदींनी काँग्रेसवर हल्ला तीव्र केला आणि म्हटले की जोपर्यंत ते जिवंत आहेत तोपर्यंत कोणीही एससी, एसटी आणि ओबीसींच्या आरक्षणाला हात लावू शकत नाही. तेलंगणातील जहीराबाद येथील रॅलीत ते म्हणाले की, जोपर्यंत ते जिवंत आहेत, तोपर्यंत अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती आणि इतर मागासवर्गीयांचे घटनात्मक अधिकार जातीय आधारावर इतर वर्गात हस्तांतरित होऊ देणार नाहीत.
वारसा कर
काँग्रेस नेते सॅम पित्रोदा यांची विधाने निवडणूक गुगलीच्या यादीत समाविष्ट होत आहेत. आर्थिक सर्वेक्षण आणि संपत्तीच्या वितरणाबाबत काँग्रेसला भाजपच्या हल्ल्याला सामोरे जावे लागत असताना सॅम पित्रोदा यांनी वारसा कराची चर्चा करून वातावरण आणखी तापवले. सॅम पित्रोदा म्हणाले की, अमेरिकेत वारसा कर आहे. जर कोणाकडे $100 दशलक्ष संपत्ती असेल आणि तो मरण पावला तर तो फक्त 45 टक्के संपत्ती त्याच्या मुलांना हस्तांतरित करू शकतो.
दुसऱ्या टप्प्यातील मतदानाच्या दोन दिवस आधी पित्रोदा यांनी हे वक्तव्य केले होते. भारतात असा कोणताही कायदा नाही, असे ते म्हणाले होते. पण यावर चर्चा व्हायला हवी असे वाटते. त्यांच्या वक्तव्यावर भाजपने तीव्र प्रतिक्रिया दिली होती.
संविधान बदलण्याचा मुद्दा
या निवडणुकीत भाजपने आर्थिक सर्वेक्षण आणि मुस्लिम आरक्षणाच्या मुद्द्यावरून काँग्रेसला कोंडीत पकडले होते, तर काँग्रेसने भाजपवर राज्यघटना बदलण्यासाठी 400 जागा मिळवण्याचा प्रयत्न केल्याचा आरोप केला. खरे तर, उत्तर प्रदेशातील फैजाबादचे खासदार आणि भाजपचे उमेदवार लल्लू सिंह म्हणाले होते की, संविधानात दुरुस्ती करावी लागेल आणि त्यासाठी खूप काम करावे लागेल. 272 मध्येही सरकार बनते, पण 272 चे सरकार घटनादुरुस्ती करू शकत नाही. त्यासाठी दोन तृतियांश बहुमतापेक्षा जास्त जागांची आवश्यकता असेल किंवा नवीन घटना बनवावी असेल तर.
हा मुद्दा काँग्रेससाठी मोठा परिणाम करणारा ठरला. पक्षाने हा मुद्दा लगेचच ताब्यात घेतला. राहुल यांनी हा मुद्दा सातत्याने उपस्थित केला. ते तेलंगणातील एका सभेत म्हणाले की, भाजप संविधान नष्ट करण्याचा प्रयत्न करत आहे.
त्याचे सर्व नेते 400 जागा आणून देशाची घटना बदलण्याची भाषा करत आहेत. जनतेला हा धोका समजून घ्यावा लागेल आणि हे पाहता काँग्रेसला साथ द्यावी लागेल. संविधानाच्या रक्षणासाठी प्राणाची आहुती देण्यास तयार असल्याचे राहुल यांनी 7 मे रोजी सांगितले.
काँग्रेसची आक्रमक वृत्ती पाहून भाजपलाही स्पष्टीकरण द्यावे लागले. छत्तीसगडमधील एका सभेत पंतप्रधान मोदी म्हणाले की, जेव्हा-जेव्हा निवडणुका येतात तेव्हा काँग्रेसचे लोक तेच जीर्ण झालेले टेपरेकॉर्डर वाजवत असतात. भाजपचे लोक येतील आणि संविधान रद्द करतील, भाजपचे लोक येतील आणि आरक्षण रद्द करतील. किती दिवस खोटं बोलत राहणार? माझी एक गोष्ट लक्षात ठेवा, मोदी सोडा, बाबासाहेब आंबेडकरांनी स्वतः येऊन सांगितले तरी कोणीही संविधान बदलू शकत नाही.
व्होट जिहाद
या सार्वत्रिक निवडणुकीत ‘व्होट जिहाद’चा मुद्दाही इम्पॅक्ट प्लेअरसारखा घुसला. याची सुरुवात काँग्रेस नेते सलमान खुर्शीद यांच्या भाचीच्या वक्तव्याने झाली. समाजवादी पक्षाच्या नेत्या मारिया आलम यांनी उत्तर प्रदेशातील फर्रुखाबाद येथे निवडणूक रॅलीला संबोधित करताना सांगितले की, ‘जिहादने एकत्र मत द्या – बुद्धिमत्तेने, भावनिक न होता आणि शांतपणे. कारण या संघी सरकारला हटवण्यासाठी आम्ही फक्त वोट जिहाद करू शकतो. आता हातमिळवणी करण्याची वेळ आली आहे, अन्यथा हे संघी सरकार आमचे अस्तित्व पुसून टाकण्यात यशस्वी होईल.
भाजपने लगेचच हा मुद्दा पकडून समाजवादी पक्षावर हल्लाबोल केला. मंगळवारी मध्य प्रदेशातील खरगोन येथे पोहोचलेले पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले की, मी मोदींच्या विरोधात मत जिहाद करू असे म्हणत आहे. भारतात मत जिहाद की रामराज्य चालू राहणार? पाकिस्तानातील दहशतवादी भारताविरुद्ध जिहादची धमकी देत आहेत आणि इथे मोदींच्या विरोधात मतदान करा, अशी घोषणा केली जात असल्याचे पीएम मोदी म्हणाले.
जेल का जवाब से वोट
दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांच्या अटकेने 2024 च्या निवडणुकीच्या लढाईत आणखी एका प्रभावशाली मुद्द्याचा प्रवेश झाला आहे. दिल्ली दारू घोटाळ्यात मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांच्या अटकेनंतर आम आदमी पार्टीने केंद्राच्या विरोधात ‘जेल का जवाब से वोट’ मोहीम सुरू केली आहे. केजरीवाल यांची अटक अन्यायकारक असल्याचे आपने म्हटले आहे.
निवडणुकीच्या काळात केजरीवाल यांना अटक करून केंद्राला त्यांना निवडणूक प्रचारापासून दूर ठेवायचे आहे. केंद्राच्या या प्रयत्नाला जनता मतदानाद्वारे प्रतिसाद देईल.
आम आदमी पार्टीने या मोहिमेला ‘जेल का जवाब से वोट’ असे नाव दिले आहे. या थीमवर ‘आप’ने प्रचार गीतही लाँच केले होते. ‘आप’च्या या गाण्यावर निवडणूक आयोगाने यापूर्वी काही आक्षेप नोंदवले होते. पण नंतर या गाण्याला परवानगी मिळाली.
पाकिस्तान फॅक्टर
भारताच्या निवडणुकांमध्ये पाकिस्तानचा उल्लेख नसल्याची घटना फार कमी आहे. या निवडणुकीतही पाकिस्तान फॅक्टर वरचढ ठरला आहे. शेजारी देशाचे माजी मंत्री फवाद हुसेन यांनी केलेल्या ट्विटवरून या निवडणुकीत पाकिस्तानची एन्ट्री झाली आहे. पाकिस्तानचे माजी मंत्री फवाद हुसैन यांनी ट्विटरवर राहुल गांधींचा एक व्हिडिओ शेअर केला असून राहुल ‘आग उगल रहे हैं’ असे लिहिले आहे. या व्हिडिओमध्ये राहुल गांधी पीएम मोदींवर टीका करत आहेत.
