वास्तविक, कोणत्याही रोगाच्या प्रसाराच्या दराला री-प्रॉडक्शन नंबर म्हणजेच R-व्हॅल्यू (R Value) म्हणतात. एखाद्या संक्रमित व्यक्तीद्वारे सरासरी किती लोकांमध्ये संक्रमण पसरू शकते, हा ‘R’ क्रमांक आहे.
Maharashtra : Omicron (ओमिक्रॉन) या कोरोनाव्हायरसच्या (Coronavirus) नवीन प्रकाराच्या प्रवेशादरम्यान, महाराष्ट्रात कोविडची ‘R काउंट’ (R Value) 1 च्या अगदी जवळ पोहोचली आहे. मुंबई-पुणे-ठाण्यात ते 1च्या पुढे आहे! R व्हॅल्यू किंवा R काउंट (R Value) कोविड पॉझिटिव्ह (Covid Positive) व्यक्तीच्या संपर्कात आल्याने संक्रमित झालेल्या लोकांची संख्या सांगते. सध्या, R चे मूल्य देशात एकापेक्षा कमी आहे परंतु काही मोठ्या शहरांमध्ये ते वाढत आहे. Omicron च्या धोक्यादरम्यान ‘R’ संख्या वाढली. वास्तविक, कोणत्याही रोगाच्या प्रसाराच्या दराला री-प्रॉडक्शन नंबर (Reproduction Number) म्हणजेच आर-व्हॅल्यू (R Value) म्हणतात. एखाद्या संक्रमित व्यक्तीद्वारे सरासरी किती लोकांमध्ये संक्रमण पसरू शकते, हा ‘R’ क्रमांक आहे.
महामारी संपण्यासाठी R मूल्य (R Value) 1 पेक्षा कमी असले पाहिजे, परंतु महाराष्ट्र, ओमिक्रॉन प्रकरणांची सर्वाधिक संख्या असलेले राज्य, 18-21 नोव्हेंबर दरम्यान R मूल्य 0.86 होते, जे या आठवड्यात 0.97 पर्यंत वाढले आहे. मुंबई, पुणे, ठाणे सारखी शहरे R चे मूल्य 1 च्या वर दर्शवित आहेत. पुण्याचे आर मूल्य 1.09 वरून 1.13 पर्यंत वाढले आहे. म्हणजेच 100 रुग्ण आणखी 113 ला संसर्ग करत आहेत. मुंबईचे R मूल्य या आठवड्यात 1.10 पर्यंत वाढले आहे, तर ठाण्यात सर्वाधिक 1.19 आहे.
हेही वाचा Solapur : सोलापुरातील नागेश ऑर्केस्ट्रा डान्सबारवर छापा
देशातील इतर प्रमुख शहरांचा अंदाज दर्शवितो की मुंबई, पुणे व्यतिरिक्त, चेन्नई (1.04) आणि बेंगळुरू (1.04) मध्ये ते एकापेक्षा वर आहे आणि कोलकाता (0.95) मध्ये एकच्या जवळ पोहोचले आहे.
हेही वाचा Devmanus Season 2 : “त्याच्या तिरडीचा मोडला बांबू” जुना हिशोब पूर्ण करायला सरू आजी पुन्हा येणार
राज्यांबद्दल बोलायचे झाले तर, कर्नाटकात 1.12, जम्मू-काश्मीरमध्ये 1.08 आणि तेलंगणात 1.05 आहे. देशातील R मूल्य 0.94 च्या आसपास 1 च्या खाली राहणे ही दिलासादायक बाब आहे.
इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅथेमॅटिकल सायन्सेसचे प्रोफेसर डॉ. सीताभ्र सिन्हा म्हणतात, ‘1.13 हे पुण्याचे R-व्हॅल्यू आहे, याचा अर्थ 100 संक्रमित रुग्ण 113 ला संक्रमित करू शकतात. याचा अर्थ एकापेक्षा जास्त R व्हॅल्यू असल्यास संसर्ग वाढत आहे.
आश्‍चर्याची गोष्ट म्हणजे, महाराष्ट्रात R व्हॅल्यू 0.97 आहे, म्हणजे एकाच्या जवळपास, पण राज्यातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये R फॅक्टर – संसर्गाचे प्रमाण एकापेक्षा जास्त आहे.
मुंबई, पुणे, अहमदनगरमध्ये एकच्या वर तर ठाण्यात 1.19 पेक्षा जास्त आहे. म्हणजे 1.2 च्या अगदी जवळ. नाशिकमधील R मूल्य 1.12 आहे. सध्या, देशात ओमिक्रॉन प्रकरणे इतक्या वेगाने वाढत नाहीत की त्याचा परिणाम R मूल्यावर होइल.
येत्या काही आठवड्यांत होणारा बदल समजून घ्यावा लागेल, असे टास्क फोर्सचे मत आहे. महाराष्ट्र कोविड टास्क फोर्सचे सदस्य डॉ राहुल पंडित म्हणतात, ‘मला वाटतं थोडं जास्त लक्ष द्यायला हवं. R मूल्य वाढणे ही चिंतेची बाब आहे, एकापेक्षा वर जाणे म्हणजे एक व्यक्ती एकापेक्षा जास्त व्यक्तींना संक्रमित करू शकते. ते अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी आणखी काही आठवडे वाट पाहू.”
बुधवारी महाराष्ट्रात सुमारे 900 कोविड बाधित आढळले. मुंबई-ठाणे परिमंडळात सर्वाधिक 423 तर पुणे परिमंडळात 271 प्रकरणे आढळून आली. अनेक राज्यांमध्ये घसरत असलेला आर फॅक्टर देशाचे R मूल्य स्थिर असल्याचे दर्शवितो, परंतु काही राज्ये-शहरांमधील वाढता कल चिंतेमध्ये भर घालत आहे.
