Omicron variant: कोरोनाचा डेल्टा प्रकार आतापर्यंत सर्वात धोकादायक मानला जात होता, परंतु नवीन प्रकार ओमिक्रॉन व्हेरिएंट (Omicron Variant) डेल्टापेक्षा जास्त संसर्गजन्य असल्याचे सांगितले जात आहे. या प्रकाराचे पहिले प्रकरण आफ्रिकेत आढळले. तेथील काही शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, या प्रकारात हा आजार अधिक गंभीर बनवण्याची क्षमता नाही, परंतु उपलब्ध डेटाच्या आधारे, WHO ने लोकांना सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला दिला आहे.
कोरोना विषाणूच्या ओमिक्रॉन प्रकाराने जगभरातील शास्त्रज्ञांना सतर्क केले आहे. लोकांना अद्याप याबद्दल कोणतीही स्पष्ट माहिती नाही, परंतु वैज्ञानिकांना एका गोष्टीबद्दल खात्री आहे की या प्रकारात अनेक उत्परिवर्तन आहेत, विशेषतः त्याच्या स्पाइक प्रोटीनमध्ये.
ओमिक्रॉन जगाच्या काही भागात वेगाने पसरत असल्याचे दिसते. या प्रकाराचे पहिले प्रकरण आफ्रिकेत आढळले. तेथील काही शास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, या प्रकारात रोग अधिक गंभीर होण्याची क्षमता नाही, परंतु WHO ने उपलब्ध डेटाच्या आधारे लोकांना सावधगिरी बाळगण्याचा सल्ला दिला आहे.
तज्ञ काय म्हणतात
ऑस्ट्रेलियाच्या ग्रिफिथ युनिव्हर्सिटीच्या ‘सेंटर फॉर प्लॅनेटरी हेल्थ अँड फूड सिक्युरिटी’चे संचालक हॅमिश मॅकॉलम म्हणतात की डेल्टासारख्या इतर प्रकारांपेक्षा लस टिकून राहण्याची क्षमता अधिक चांगली आहे की नाही हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
तथापि, लोकसंख्येमध्ये पसरल्यानंतर कोणताही विषाणू कमी धोकादायक बनणे सामान्य आहे. ऑस्ट्रेलियातील सशांमध्ये प्रथम पसरलेला मायक्सोमॅटोसिस हे याचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे.
या विषाणूमुळे 99% ससे मरण पावले होते, परंतु सध्या यामुळे मृत्यूचे प्रमाण खूप कमी झाले आहे. काही तज्ञ म्हणतात की कोरोना देखील हळूहळू मर्यादित होईल. स्थानिक संसर्गाचा नमुना तयार झाल्यानंतर त्याची तीव्रता देखील कमी होईल. कदाचित ओमिक्रॉन प्रकार ही प्रक्रियेतील पहिली पायरी आहे.
ओमिक्रॉन संसर्गाच्या सौम्य लक्षणांचा अर्थ काय आहे?
Omicron बद्दल असे सांगितले जात आहे की त्याची लक्षणे सौम्य आहेत. बरेच लोक कमी गंभीर लक्षणांना धोकादायक मानत नाहीत. तथापि, तज्ञांच्या मते, जेव्हा कमी लक्षणे दिसतात, तेव्हा लोक चाचणी कमी करतात आणि त्यांना वेगळे केले जात नाही. काही लोकांना कोरोना झाला आहे हे देखील माहित नाही. म्हणून, सौम्य लक्षणांसह संसर्ग जास्त व्हायरल लोड असलेल्या ताणापेक्षा वेगाने पसरू शकतो.
दुसरीकडे, डेल्टासह अनेक प्रकारांमध्ये पाहिल्याप्रमाणे, त्यांच्यात इतरांपेक्षा जास्त व्हायरल लोड आहे. म्हणजेच संसर्ग झालेल्या व्यक्तीच्या शरीरात हा विषाणू मोठ्या प्रमाणात असतो. असे लोक ते सहजपणे इतरांपर्यंत पोहोचवतात. म्हणजेच, शरीरात विषाणूचे प्रमाण (व्हायरल लोड) जितके जास्त असेल तितके संक्रमण आणि त्याची तीव्रता पसरण्याची शक्यता जास्त असेल.
ओमिक्रॉन अधिक सांसर्गिक का आहे हे अद्याप स्पष्ट झालेले नाही. विशेषतः दक्षिण आफ्रिकेत. Omicron प्रकारात जास्त व्हायरल लोड आहे की नाही हे देखील माहित नाही. विषाणूचा संसर्ग ही एक जटिल आणि अनेक चरणांची प्रक्रिया आहे आणि उच्च संसर्ग दरासाठी अनेक घटक जबाबदार असू शकतात.
उत्क्रांतीवादी जीवशास्त्र असे सुचवते की काही रूपे व्हायरसच्या सध्याच्या स्ट्रेनपेक्षा अधिक वेगाने पसरली तरच ते वर्चस्व गाजवू शकतात.
याचे दोन अर्थ आहेत – उच्च R संख्या असलेले स्ट्रेन (एका संसर्गजन्य व्यक्तीपासून इतरांना लागण झालेल्या लोकांची सरासरी संख्या) कमी R संख्या असलेल्यांची जागा घेतात.
त्याचप्रमाणे, संक्रमणास जास्त वेळ घेणार्‍या काही स्ट्रेनच्या जागी संक्रमणास कमी वेळ लागतो. म्हणजेच, लहान उद्भावन कालावधी असलेले स्ट्रेन दीर्घ उद्भावन कालावधीसह स्ट्रेनची जागा घेतात. डेल्टा प्रमाणेच. डेल्टाचा उद्भावन कालावधी कोरोनाच्या पहिल्या स्ट्रेनच्या उद्भावन कालावधीपेक्षा कमी होता.
तज्ञ म्हणतात, ज्या भागात हे प्रकार आढळतात, तेथे विषाणूजन्य स्ट्रेनच्या विकासाकडे लक्ष दिले पाहिजे. जास्त लसीकरण असलेल्या लोकसंख्येपेक्षा कमी लसीकरण असलेल्या लोकसंख्येमध्ये हे वेगळ्या पद्धतीने कार्य करते.
दक्षिण आफ्रिकेत, फक्त 25 टक्के लोकसंख्येचे लसीकरण केले गेले आहे, जेथे ओमिक्रॉन प्रकार प्रथम आढळला होता. तज्ञांच्या मते, अशा ठिकाणी संसर्ग जास्त R संख्या असलेल्या स्ट्रेनची शक्यता जास्त असते. अधिक लसीकरण केलेल्या लोकसंख्येमध्ये, विषाणू समान स्ट्रेनने वर्चस्व गाजवण्याची शक्यता असते, जी लस टिकून राहण्यास सक्षम असते. ज्यांना तेथे लस मिळत नाही त्यांच्यामध्ये R संख्या कमी असली तरीही.
लसीकरण महत्वाचे आहे
शास्त्रज्ञ ओमिक्रॉन प्रकाराबद्दल बरेच काही समजून घेण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. जसे की ती विद्यमान लस याचा मुकाबला करण्यासाठी सक्षम आहे किंवा नाही. अधिक लसीकरण झालेल्या लोकसंख्येमध्ये हा प्रकार वेगळ्या पद्धतीने दिसू शकतो. उदाहरणार्थ, अधिक लसीकरण केलेल्या लोकसंख्येसह ऑस्ट्रेलियामध्ये ओमिक्रॉनची प्रकरणे कमी आहेत, तर दक्षिण आफ्रिकेत, जेथे लसीकरण कमी आहे, ते वेगाने पसरत आहे. तज्ञ म्हणतात की या नवीन प्रकाराचा सामना करण्यासाठी, कोविड महामारीवर मात करण्यासाठी जगभरात प्रभावी लसीकरण आवश्यक आहे.
