पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती आणखी होऊ शकतात कमी

भारत अमेरिकेसह या देशांनी घेतला मोठा निर्णय

सोलापूर,दि.23: पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात (Petrol-diesel Prices) उत्पादन शुल्कात कपात केल्यानंतर काहीसा दिलासा मिळाला आहे, मात्र कच्च्या तेलाच्या उच्च किंमतीमुळे आजही दर 95 ते 100 रुपये प्रतिलिटरच्या दरम्यानच आहे.

दरम्यान, तेल उत्पादक देशांच्या संघटना ओपेकने (OPEC) किमती कमी करण्यासाठी कच्च्या तेलाचे उत्पादन वाढवण्यास नकार दिला आहे. अशा स्थितीत भारत, अमेरिकेसह कच्च्या तेलाचे मोठे ग्राहक देशांनी काउंटर स्ट्रॅटेजी तयार केली आहे, जेणेकरून अधिक पुरवठा झाल्यामुळे किमती स्वतःच खाली येतील.

एका सरकारी अधिकाऱ्याने मंगळवारी सांगितले की, भारत कच्च्या तेलाच्या किमती खाली आणण्यासाठी धोरणात्मक तेलाच्या साठ्यातून (strategic oil reserves) 50 लाख बॅरल कच्चे तेल काढण्याची तयारी करत आहे.

अधिक कच्चे तेल बाजारात आणण्यासाठी भारत अमेरिका, चीन आणि इतर मोठ्या अर्थव्यवस्थांसोबत काम करत आहे. येत्या 7-10 दिवसांत यावर काम सुरू होईल. भारताच्या धोरणात्मक साठ्यातून काढलेले कच्चे तेल मंगलोर रिफायनरी आणि पेट्रोकेमिकल्स लिमिटेड (MRPL) आणि हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड (HPCL) यांना विकले जाईल. हे दोन्ही सरकारी तेल शुद्धीकरण युनिट पाइपलाइनद्वारे मोक्याच्या तेलाच्या साठ्यांशी जोडलेले आहेत.

अधिकाऱ्याचे म्हणणे आहे की गरज भासल्यास भारत आपल्या सामरिक साठ्यातून अधिक प्रमाणात कच्चे तेल काढण्याचा निर्णय घेऊ शकतो. कच्च्या तेलाच्या आंतरराष्ट्रीय किमतीत सातत्याने वाढ होत असताना सरकारने इतर देशांसह आपत्कालीन तेलाच्या साठ्यातून कच्च्या तेलाचा मोठा साठा बाजारात आणण्याचा निर्णय घेतला आहे.

त्यामुळे कच्च्या तेलाच्या किमती कमी होण्यास मदत होईल. भारताने आंध्र प्रदेशातील विशाखापट्टणम आणि कर्नाटकातील मंगळुरू आणि पडूर या दोन्ही किनार्‍या पश्चिम आणि पूर्व किनार्‍यावर धोरणात्मक तेलाचे साठे स्थापन केले आहेत. त्यांची एकूण साठवण क्षमता सुमारे 38 दशलक्ष बॅरल आहे.

तेल उत्पादक देशांच्या संघटना OPEC ने किंमती खाली आणण्यासाठी उत्पादन वाढवण्यास नकार दिल्यानंतर भारताने हे पाऊल उचलण्याचे ठरवले आहे. अमेरिकेने चीन आणि जपानला भारतासोबत एकत्रित प्रयत्न करण्याची विनंती केली होती. इतर देशांशी समन्वय साधून मोक्याच्या साठ्यातून तेल काढणे सुरू केले जाईल. यामध्ये अमेरिकन सरकार पुढाकार घेणार आहे. विशेष म्हणजे, भारत हा जगातील तिसरा सर्वात मोठा तेल ग्राहक देश आहे.

पेट्रोलियम मंत्री हरदीपसिंग पुरी यांनी गेल्या आठवड्यात दुबईत सांगितले की, तेलाच्या वाढत्या किमतींचा परिणाम जागतिक अर्थव्यवस्थेवर होत आहे. आयआयएफ सिक्युरिटीजचे उपाध्यक्ष अनुज गुप्ता म्हणतात की भारत, अमेरिकेसह मोठ्या देशांनी कच्च्या तेलाची खेप रिझर्व्ह कोठ्यातून बाहेर आणली तर किंमती कमी होतील. त्यामुळे पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात दिलासा मिळणार असला तरी हा दिलासा काही काळासाठी असू शकतो.