दि.12: Mask: कोरानाच्या काळात मास्क (Mask) वापरणे आवश्यक आहे. देशात कोरोनाची तिसरी लाट (Covid Third Wave) ओसरत आहे. कोरोनाच्या विरूध्द लढाईत लसीकरण व मास्क हे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. लसीकरण झाल्याने प्रतिकारशक्ती चांगली वाढेल. तसेच नियमित मास्कचा वापर आपणास सुरक्षित ठेवेल. मास्क वापरणारे अनेकजण एकच मास्क जास्त काळ वापरतात. कापडी मास्क, N 95 मास्क सर्जिकल मास्क अशा विविध प्रकारच्या मास्क मधून अनेकजण मास्क निवडून वापरतात.
एकच मास्क किती काळ वापरावा हे माहीत असणे गरजेचे आहे. कोरोना अजून संपलेला नाही. कोणत्याही प्रकारचा निष्काळजीपणा तुम्हाला संसर्ग होण्याचा धोका निर्माण करू शकतो. हे लक्षात घेऊन घराबाहेर पडताना मास्क वापरण्यास विसरू नका. कोरोना व्हायरसचा प्रसार रोखण्यासाठी मूलभूत पायऱ्यांपैकी ही एक पायरी आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की योग्य पद्धतीने मास्क घातल्यास संसर्ग होण्याचा धोका 90 टक्क्यांनी कमी होतो. म्हणायला बाजारात अनेक प्रकारचे मास्क उपलब्ध आहेत, पण N-95 हा सर्वात चांगला मास्क मानला जातो.
संशोधन असे सूचित करते की एन-95 मास्क तुम्हाला कोविडपासून वाचवण्याचे काम कापडी मास्क आणि सर्जिकल मास्कपेक्षा चांगले करतात. याचे कारण म्हणजे श्वसन यंत्र हवेतील किमान 95 टक्के कण अडकवू शकतात आणि त्यांना तुमच्या फुफ्फुसांपर्यंत पोहोचण्यापासून रोखू शकतात. सर्वोत्तम भाग असा आहे की ते अनेक वेळा वापरले जाऊ शकतात आणि ते किफायतशीर देखील आहेत. तुम्ही बाजारातून सर्वात महागडा मास्क विकत घेतला तरी कालांतराने तो खराब होतो आणि तुम्हाला तो फेकून द्यावा लागतो. अशा परिस्थितीत आज आम्ही तुम्हाला N-95 मास्क किती दिवस वापरू शकता हे सांगणार आहोत.
मास्क कधीपर्यंत घालू शकतो?
N95 मास्कची किंमत सामान्य सर्जिकल मास्कपेक्षा जास्त आहे. अर्थात प्रत्येक वापरानंतर तुम्ही ते फेकून देऊ शकत नाही. तुम्ही ते धुतल्यानंतर पुन्हा वापरू शकता पण ते सुद्धा मर्यादित कालावधीसाठीच. तुम्ही N95 किती काळ वापरू शकता हे अनेक घटकांवर अवलंबून आहे.
खराब मास्क
N95 मास्कमधील मुख्य गोष्ट म्हणजे त्याचा सील. एकापेक्षा जास्त वेळा वापर केल्यानंतर व मास्क धुतल्यानंतर सील तुटते किंवा मास्कमधून बाहेर पडते, याचाच अर्थ असा होतो की तो मास्क एक्सपायर झाला आहे. सील निघून गेल्यावर मास्क घालण्यात काहीच अर्थ नाही. कारण यामुळे हवा कोणत्याही फिल्टरच्या मदतीशिवाय आत आणि बाहेर जाऊ शकते. हे धूळ आणि विषाणूंना तुमच्या फुफ्फुसांपर्यंत पोहोचण्यापासून रोखू शकत नाही. अशा परिस्थितीत मास्क घालण्याचा उद्देश सफल होणार नाही.
मास्कची फिटिंग सैल झाल्यास
याशिवाय जर मास्कच्या पट्टीचे फिटिंग सैल झाले असेल किंवा मास्क तुमचा चेहरा झाकू शकत नसेल तर तुम्ही तो फेकून द्यावा. तथापि, काही प्रकरणांमध्ये मास्क खराब होत नाही पण त्याचा सील ब्लॉक होतो. त्यामुळे तुम्हाला श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो. तुम्ही तुमचा N95 मास्क आता बदलावा याचेच हे संकेत असतात.
मास्क स्वच्छ करण्याची पद्धत
N95 मास्क बॅक्टेरिया मुक्त करण्यासाठी तुम्ही तो धुवू शकता. वापरा दरम्यान अंधा-या आणि कोरड्या ठिकाणी ठेवा. लक्षात ठेवा रेस्पिरेटर उन्हात ठेवल्यास फिल्टरमध्ये अडकलेले कण तुटण्याची शक्यता जास्त असते. तज्ञ अनेक मास्क लावण्याची आणि सलग दिवसात एक मास्क वापरण्याची देखील शिफारस करतात.
25 वेळा घालू शकता N95 मास्क
एका अभ्यासानुसार, तुम्ही N-95 मास्क 25 वेळा सहजपणे घालू शकता. काही स्थितींमध्ये मास्क जर योग्य स्थितीत असेल आणि तुमचा चेहरा व्यवस्थित झाकून ठेवू शकत असेल तर तुम्ही ते ब-याच काळासाठी घालू शकता. आम्ही तुम्हाला सांगू की काही मास्कचे फिल्टर देखील बदलता येतात पण सुरक्षित राहण्यासाठी असे करण्याऐवजी नवीन मास्क विकत घेणे कधीही चांगले आहे.
