सोलापूर,दि.12: Mahakumbh 2025: प्रयागराजमध्ये 13 जानेवारीपासून म्हणजेच उद्यापासून महाकुंभ सुरू होत आहे . कुंभमेळ्याचे महत्त्व केवळ धार्मिक नसून त्याला ज्योतिषशास्त्रीय आधारही आहे. कुंभ 12 वर्षातून एकदा येतो, जो भारतातील चार प्राचीन शहरे, हरिद्वार, नाशिक, प्रयागराज आणि उज्जैन येथे आयोजित केला जातो. या संगमाच्या पवित्र पाण्यात स्नान आणि पूजा करण्याची सर्वात मोठी संधी म्हणजे कुंभ होय.
कुंभमेळ्यात स्नान केल्याने पापांपासून मुक्ती मिळते, असे मानले जाते. समुद्रमंथनातून निघालेले अमृत मिळविण्यासाठी 12 वर्षे देव आणि दानवांमध्ये युद्ध झाले. या युद्धात कलशातून अमृताचे थेंब पडलेल्या ठिकाणी कुंभमेळ्याचे आयोजन केले जाते. 12 वर्षे चाललेल्या युद्धामुळे कुंभ दर 12 वर्षातून एकदा येतो. महाकुंभाचे स्नान शाही स्नान म्हणून ओळखले जाते.
महाकुंभ 2025 पहिल्या शाही स्नानासाठी शुभ मुहूर्त (Mahakumbh 2025)
उद्या पौर्णिमेच्या शुभ मुहूर्तावर महाकुंभाचे पहिले शाही स्नान होणार आहे. हिंदू कॅलेंडरनुसार, पौर्णिमा तिथी 13 जानेवारीला म्हणजेच उद्या पहाटे 5:03 वाजता सुरू होईल आणि तिथी 14 जानेवारीला पहाटे 3:56 वाजता संपेल.
शाही स्नानासाठी शुभ वेळ | Mahakumbh 2025 Shahi Snan Shubh Muhurat
ब्रह्म मुहूर्त- 05:27 AM ते 06:21 AM
सकाळ आणि संध्याकाळचा मुहूर्त – पहाटे 5.54 ते 7.15
विजय मुहूर्त – दुपारी 2:15 ते 2:57 पर्यंत
संध्याकाळ – संध्याकाळी 5.42 ते 6.09 पर्यंत
144 वर्षांनी महाकुंभावर हा शुभ संयोग
यावेळी महाकुंभ विशेष मानला जात आहे कारण 144 वर्षांनंतर एक दुर्मिळ योगायोग घडणार आहे जो समुद्रमंथनाशी संबंधित असल्याचे मानले जाते, ज्या दरम्यान देव आणि दानवांमध्ये अमृतासाठी युद्ध झाले होते. या दिवशी सूर्य, चंद्र आणि गुरु या ग्रहांची शुभ स्थिती तयार होत आहे जी त्या वेळी समुद्रमंथनाच्या वेळी देखील तयार झाली होती. तसेच महाकुंभावर रवियोग तयार होणार आहे. उद्या सकाळी 7.15 पासून रवियोग सुरू होईल आणि 10.38 वाजता समाप्त होईल. या दिवशी भाद्रावस योग देखील आहे आणि या योगात भगवान विष्णूची पूजा करणे विशेष फलदायी मानले जाते.
महाकुंभाचे सहा शाही स्नान
प्रयागराज कुंभमेळ्यात सहा शाही स्नान होणार आहे. महाकुंभ मेळ्यातील पहिले शाही स्नान 13 जानेवारीला म्हणजेच उद्या होणार आहे. दुसरे शाहीस्नान 14 जानेवारी 2025 रोजी मकरसंक्रातीला, तिसरे शाहीस्नान 29 जानेवारी 2025 रोजी मौनी अमावस्येला, चौथे शाहीस्नान बसंत पंचमीला 2 फेब्रुवारी 2025 रोजी, पाचवे शाहीस्नान माघ रोजी होईल. 12 फेब्रुवारी 2025 रोजी पौर्णिमा आणि शेवटचे शाही स्नान 26 फेब्रुवारी 2025 रोजी महाशिवरात्रीला होईल.
महाकुंभमेळ्याचे ऐतिहासिक महत्त्व
मान्यतेनुसार महाकुंभमेळा हा समुद्रमंथनाशी संबंधित मानला जातो. कथेनुसार, दुर्वास ऋषींच्या शापामुळे एकदा इंद्र आणि इतर देव अशक्त झाले. याचा फायदा घेऊन राक्षसांनी देवांवर हल्ला केला आणि या युद्धात देवांचा पराभव झाला. तेव्हा सर्व देव मिळून भगवान विष्णूकडे मदतीसाठी गेले आणि त्यांना संपूर्ण कथा सांगितली. भगवान विष्णूने राक्षसांसह त्यांना समुद्रमंथन करून तेथून अमृत काढण्याचा सल्ला दिला.
जेव्हा समुद्रमंथनातून अमृताचे भांडे निघाले तेव्हा भगवान इंद्राचा पुत्र जयंत ते घेऊन आकाशात गेला. हे सर्व पाहून दानवही अमृताचे भांडे घेण्यासाठी जयंतच्या मागे धावले आणि खूप प्रयत्नांनंतर राक्षसांना अमृताचे भांडे हातात मिळाले. यानंतर अमृत कलशावर आपले नियंत्रण प्रस्थापित करण्यासाठी देव आणि दानवांमध्ये 12 दिवस युद्ध झाले. समुद्र मंथनाच्या वेळी अमृत कलशाचे काही थेंब हरिद्वार, उज्जैन, प्रयागराज आणि नाशिक येथे पडले, म्हणून या चार ठिकाणी महाकुंभमेळ्याचे आयोजन केले जाते.
