Indian Railway: स्वदेशी ट्रेन टक्कर संरक्षण प्रणाली ‘कवच’ ची चाचणी 4 मार्च रोजी सिकंदराबादमध्ये केली जाईल ज्यामध्ये दोन गाड्या विरुद्ध दिशेने पूर्ण वेगाने एकमेकांकडे येतील. ही माहिती देताना रेल्वे अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, एका ट्रेनमध्ये रेल्वेमंत्री बसतील, त्यानंतर दुसऱ्या ट्रेनमध्ये रेल्वे बोर्डाचे अध्यक्ष उपस्थित असतील, मात्र ‘कवच’मुळे या दोन्ही ट्रेन्सची टक्कर होणार नाही.
जगातील सर्वात स्वस्त स्वयंचलित ट्रेन टक्कर संरक्षण प्रणाली म्हणून ‘कवच’ ची जाहिरात रेल्वेकडून केली जात आहे. ‘शून्य अपघात’ हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी रेल्वेला मदत करण्यासाठी स्वदेशी विकसित ऑटोमेटेड ट्रेन प्रोटेक्शन (ATP) प्रणाली विकसित करण्यात आली. कवचची रचना अशा प्रकारे करण्यात आली आहे की निर्धारित अंतरावर त्याच मार्गावर दुसरी ट्रेन आल्याची माहिती मिळाल्यास ती आपोआप थांबेल.
या डिजिटल सिस्टीममुळे रेड सिग्नलकडे दुर्लक्ष करणे किंवा अन्य काही बिघाड अशा मानवी चुकांमुळे ट्रेन आपोआप थांबेल, असे वरिष्ठ अधिकाऱ्यांनी सांगितले. अधिका-यांनी सांगितले की कवच बसवण्याची परिचालन किंमत प्रति किलोमीटर 50 लाख रुपये असेल, तर जागतिक स्तरावर अशा सुरक्षा यंत्रणेची किंमत प्रति किलोमीटर सुमारे 2 कोटी रुपये आहे.
सनथनगर-शंकरपल्ली मार्गावरील या प्रणालीच्या ट्रायल रनचा भाग म्हणून रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव सिकंदराबादला पोहोचतील. रेल्वे मंत्री आणि रेल्वे बोर्डाचे अध्यक्ष 4 मार्च रोजी होणाऱ्या चाचणीत सहभागी होतील, असे अधिकाऱ्याने सांगितले. टक्कर संरक्षण प्रणाली तीन परिस्थितींमध्ये कशी कार्य करते ते आम्ही दाखवू – हेड-ऑन टक्कर, मागील बाजूची टक्कर आणि धोक्याचा सिग्नल, असे सांगण्यात आले आहे.
‘कवच’ प्रणालीमध्ये उच्च वारंवारता रेडिओ कम्युनिकेशनचा वापर केला जातो. अधिकार्‍यांच्या मते, कवच SIL-4 (सिक्युरिटी स्टँडर्ड लेव्हल फोर) शी सुसंगत आहे, जी कोणत्याही सुरक्षा प्रणालीची सर्वोच्च पातळी आहे. ही प्रणाली सुरू झाल्यानंतर, पाच किलोमीटरच्या परिसरातील सर्व गाड्या शेजारील रुळांवर उभ्या असलेल्या ट्रेनच्या सुरक्षिततेसाठी थांबतील. कवचला 160 किमी प्रतितास वेगासाठी मान्यता देण्यात आली आहे.
2022 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात आत्मनिर्भर भारत उपक्रमांतर्गत ‘कवच’ अंतर्गत 2,000 किमीपर्यंत रेल्वेचे जाळे आणण्याची योजना आहे. दक्षिण मध्य रेल्वेच्या सुरू असलेल्या प्रकल्पांमध्ये आतापर्यंत 1098 किमी मार्गावर कवच बसविण्यात आले आहे. दिल्ली-मुंबई आणि दिल्ली-हावडा रेल्वे मार्गावरही कवच बसवण्याची योजना आहे, ज्यांची एकूण लांबी सुमारे 3000 किमी आहे.
