दि.19: Foods for better sleep: चांगली झोप (better sleep) न मिळाल्याने अनेकांना त्रास होतो. आपण आपल्या आजूबाजूला अनेक लोकांना निद्रानाशाबद्दल (Insomnia) बोलताना ऐकले असेल. असे लोक चांगले आणि गाढ झोपेचे (Deep sleep) उपाय शोधत राहतात. त्यामुळे या लेखात आम्ही अशाच काही गोष्टींबद्दल सांगणार आहोत, ज्या झोपण्यापूर्वी खाल्ल्यास गाढ झोप येण्यास मदत होते.
रात्री गाढ झोप (Deep sleep) घेतल्यावर दुसऱ्या दिवशी सकाळी उठल्यावर शरीरातील सर्व थकवा नाहीसा होऊन शरीरात ऊर्जा येते. म्हणूनच तज्ञ प्रत्येकाने किमान 7-9 तास गाढ झोप घेण्याचा सल्ला देतात. खरं तर, चांगली झोप घेणे आपल्या आरोग्यासाठी खूप महत्वाचे आहे.
चांगली झोप घेतल्याने काही जुनाट आजार होण्याचा धोका कमी होतो, मेंदू निरोगी राहतो, प्रतिकारशक्ती वाढते, वजन कमी करण्यास मदत होते, स्नायूंच्या विकासास मदत होते. पण आजच्या काळात असे अनेक लोक आहेत ज्यांना रात्री गाढ झोप लागत नाही आणि त्यामुळे दिवसभर थकवा आणि आळस राहतो. असे काही पदार्थ आहेत, जे सेवन केल्याने झोप वाढू शकते आणि अनेक शारीरिक फायदे होतात. झोपेला चालना देण्यासाठी अनेक रसायने, एमिनो ॲसिड, एंजाइम, पोषक आणि हार्मोन्स एकत्र काम करतात. यामध्ये असलेल्या गोष्टींचे सेवन केल्याने गाढ झोप येण्यास मदत होते.
भारतात स्थिती
ग्राहक उत्पादने कंपनीने केलेल्या अभ्यासानुसार, भारतातील सुमारे 93 टक्के भारतीय झोपेपासून वंचित आहेत. बदलती जीवनशैली, रात्री उशिरा खाणे, गॅजेट्सचा वापर आणि कमी शारीरिक हालचाली यामुळे ही परिस्थिती आणखी वाढली आहे. संशोधनानुसार, 72 टक्के भारतीय रात्री 1 ते 3 वेळा झोपेतून उठतात आणि त्यातील 87 टक्के लोकांच्या आरोग्यावर त्याचा वाईट परिणाम होतो. 11 टक्के लोक अपूर्ण झोपेमुळे कामातून ब्रेक घेतात आणि 19 टक्के भारतीयांच्या अपूर्ण झोपेचा त्यांच्या कुटुंबाशी असलेल्या नातेसंबंधावर वाईट परिणाम होतो.
तुम्हालाही रात्री गाढ आणि चांगली झोप लागत नसेल, तर झोपण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन तुम्ही खालील गोष्टींचे सेवन करू शकता.
बदाम (Almonds)
बदामामध्ये मेलाटोनिन हार्मोन चांगल्या प्रमाणात आढळतो. मेलाटोनिन हा एक संप्रेरक आहे जो झोपेचे आणि जागे होण्याचे चक्र नियंत्रित करण्यास मदत करतो. दुसरीकडे, 28 ग्रॅम बदामामध्ये 77 मिलीग्राम मॅग्नेशियम आणि 76 मिलीग्राम कॅल्शियम असते, जे स्नायूंना आराम देतात आणि झोप वाढवण्यास मदत करतात. त्यामुळे तुम्हाला हवे असल्यास काही बदाम झोपण्यापूर्वी खाऊ शकता.
गरम दूध (Warm milk)
अनेकदा काही लोक झोपायच्या आधी कोमट दूध घेतात, कारण ट्रिप्टोफॅन, कॅल्शियम, व्हिटॅमिन डी आणि मेलाटोनिन ही चार झोप वाढवणारी संयुगे दुधात आढळतात. ही संयुगे झोप वाढवण्यात खूप मदत करतात. त्यामुळे रात्री झोपण्यापूर्वी एक कप कोमट दूध पिणे खूप फायदेशीर ठरेल. जर दूध कमी फॅटचे असेल तर ते आणखी चांगले होईल.
अक्रोड (Walnuts)
अक्रोडमध्ये मेलाटोनिन, सेरोटोनिन आणि मॅग्नेशियम सारखी काही संयुगे असतात, जे झोपेला प्रोत्साहन देतात. 100 ग्रॅम अक्रोडमध्ये 158 मिलीग्राम मॅग्नेशियम, 441 मिलीग्राम पोटॅशियम, 98 मायक्रोग्रॅम फोलेट आणि 98 मिलीग्राम कॅल्शियम आढळते. त्यामुळे हवे असल्यास ते काही प्रमाणात सेवनही करता येते. अक्रोडमध्ये मेलाटोनिनचे प्रमाण जास्त असते, परंतु संशोधकांनी अद्याप अक्रोड खाणे आणि झोपेचा चांगला संबंध सिद्ध केलेला नाही.
