सोलापूर,दि.23: डिजिटल अरेस्ट प्रकरणांनी रेकॉर्ड मोडले असून देशभरात करोडोंची फसवणूक झाली आहे. गेल्या काही वर्षांत, “डिजिटल अरेस्ट” (डिजिटल अटक) या शब्दाने समाजात खोलवर खळबळ उडाली आहे, परंतु 2024 मध्ये या प्रकरणांनी रेकॉर्ड मोडले आहे. सामान्य लोकांशिवाय न्यायाधीश, माजी लष्करी अधिकारी, माध्यम कर्मचारी आदीही या गुन्ह्याचे बळी ठरले. या गुन्ह्याबाबत जनजागृतीसाठी प्रयत्न केले जात असले तरी दिवसेंदिवस हे गुन्हे वाढतच आहेत.
पोलीस असल्याचे दाखवून गुन्हेगार लोकांची फसवणूक करण्यात इतके प्रगत झाले आहेत की खरा पोलीस त्यांच्यापर्यंत सहजासहजी पोहोचू शकत नाही. सरकारने जारी केलेल्या प्रेस रिलीझनुसार, 15 नोव्हेंबर 2024 पर्यंत, 6.69 लाखांहून अधिक सिमकार्ड आणि 1,32,000 IMEI पोलीस अधिकाऱ्यांनी नोंदवलेले भारत सरकारने ब्लॉक केले होते. यावरून तुम्ही कल्पना करू शकता की देशभरात यापैकी किती प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत.
जे आकडे समोर आले आहेत ते धक्कादायक आहेत. या वर्षी घोटाळेबाजांनी डिजिटल अटक पद्धतीचा वापर करून अवघ्या 10 महिन्यांत 2140 कोटी रुपयांची फसवणूक केली. अशाप्रकारे, प्रत्येक महिन्याला सायबर गुन्हेगारांनी डिजिटल अटकेद्वारे लोकांची सरासरी 214 कोटी रुपयांची फसवणूक केली. फसवणुकीत, घोटाळेबाज ED, CBI, पोलीस किंवा RBI चे अधिकारी असल्याचे भासवतात. मग सर्वसामान्यांना खोट्या प्रकरणात अडकवून त्यांच्यावर कारवाई केली जाते.
दररोज अनेक लोक या फसवणुकीच्या पद्धतीचे बळी ठरतात. ही फसवणूक कंबोडिया, म्यानमार, व्हिएतनाम, लाओस, थायलंड आदी देशांतून होत असल्याचेही समोर आले आहे. कंबोडियातील चिनी कॅसिनोमध्ये उभारलेल्या कॉल सेंटरमध्ये डिजिटल अटक फसवणूक केंद्रे सर्रासपणे सुरू आहेत. MHA सायबर विंगला या वर्षी ऑक्टोबरपर्यंत डिजिटल अटकेच्या एकूण 92,334 प्रकरणांची माहिती मिळाली आहे.
55 कोटींची खंडणी
तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की या वर्षी दिल्लीत डिजिटल अटकेची 38 प्रकरणे समोर आली आहेत. या 38 जणांना डिजिटल अटकेची धमकी देऊन सायबर गुन्हेगारांनी केवळ 10-20 लाख रुपये किंवा 1-2 कोटी रुपये नव्हे तर 55 कोटी रुपयांची ‘अॅानलाईन खंडणी’ गोळा केली. ही घटना केवळ दिल्लीतीलच नाही तर संपूर्ण देशात अशा घटनांची मालिका वाढत आहे. दिल्ली, नोएडा, मुंबईपासून ते कर्नाटक आणि तामिळनाडूपर्यंत प्रत्येक राज्यातील लोक फोन कॉलद्वारे सायबर फसवणूक करणाऱ्यांना बळी पडत आहेत. एकीकडे तांत्रिक प्रगतीमुळे आपले जीवन सुकर झाले आहे, तर दुसरीकडे काही गुन्हेगारांनी त्याचा गैरवापर करून लाखो लोकांचे जीवन कठीण केले आहे. इतर राज्यांची काय स्थिती आहे ते जाणून घेऊया.
या घोटाळ्यांमुळे 2024 मध्ये कर्नाटकात ₹109 कोटींचे नुकसान झाले, तर एकट्या बेंगळुरूमध्ये 480 घटनांमुळे ₹42.4 कोटींचे नुकसान झाले. महाराष्ट्रातही परिस्थिती चिंताजनक आहे, जिथे पीडितांनी 2024 मध्ये ₹ 15 कोटी गमावले, तर उत्तर प्रदेशमध्ये 1,200 हून अधिक प्रकरणांमध्ये जवळपास ₹ 25 कोटींचे नुकसान झाले. तामिळनाडू, तेलंगणा, पश्चिम बंगाल आणि गुजरात या राज्यांनाही डिजिटल अटकेमुळे मोठे नुकसान झाले आहे, यावरून या गुन्ह्याचा प्रसार दिसून येतो. एकूणच, या घोटाळ्यांमुळे देशभरात ₹500 कोटींहून अधिक आर्थिक नुकसान झाले आहे.
केवळ डिजिटल अटकच नाही तर सायबर ठगांनी देशाबाहेरही आपले जाळे पसरवले आहे. नुकतेच सीबीआयने नोएडामध्ये अमेरिका आणि कॅनडासारख्या देशांतील नागरिकांना लक्ष्य करून 260 कोटी रुपयांच्या सायबर फसवणुकीचा पर्दाफाश केला. या गुन्हेगारांनी आंतरराष्ट्रीय कॉल सेंटरच्या माध्यमातून बिटकॉइन वॉलेटमध्ये मोठ्या प्रमाणात रक्कम जमा केली होती. याप्रकरणी आरोपी तुषार खरबंदा, गौरव मलिक आणि अंकित जैन यांच्यावर आरोपपत्र दाखल करण्यात आले आहे.
