दि.25: मुंबई ड्रग्स प्रकरणात बॉलिवूडचा अभिनेता शाहरुख खानचा मुलगा आर्यन खान आणि अनन्या पांडे यांची नावे आल्यानंतर व्हॉट्सॲप चॅट्सबाबत पुन्हा चर्चा सुरू झाली आहे. या सेलिब्रिटींच्या व्हॉट्सॲप चॅट्सचाही तपासात वापर केला जात आहे. व्हॉट्सॲप चॅट लीक होणे किंवा तपासात वापरले जाणे हे अगदी सामान्य झाले आहे.
व्हॉट्सॲप दावा करत आले आहे की त्यांचे प्लॅटफॉर्म पूर्णपणे सुरक्षित आहे. प्लॅटफॉर्मवर सामायिक केलेले सर्व संदेश किंवा मीडिया एंड-टू-एंड एन्क्रिप्टेड आहेत. इतर कोणीही त्यात एक्सेस करू शकत नाही. इंडिया टुडे टीव्हीच्या वृत्तानुसार, एनसीबीने अनन्या पांडे आणि आर्यन खान यांच्यातील संभाषण रिकव्हर केले आहे.
सुत्राने दिलेल्या माहितीनुसार, अनेक बॉलीवूड स्टार्सना यामुळे अलर्ट झाले आहेत. त्यांच्याकडे लपवण्यासारखे काहीही असू शकते किंवा नाही, परंतु त्यांना त्यांचा फोनमधील त्यांचे संदेश, फोटो आणि इतर डेटा हटवायचा आहे. ते गोपनीयतेसाठी हे करण्याचा प्रयत्न करीत आहेत.
आता अशा परिस्थितीत, प्रश्न उद्भवतो, स्मार्टफोनचा सर्व डेटा हटवल्यानंतर डेटा पुन्हा ट्रेस होऊ शकतो का? या प्रश्नांची उत्तरे इथे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
फोनचा डेटा हटवण्याचे अनेक मार्ग आहेत. तुम्ही फोनचा डेटा फिजिकल स्टोरेजमधून साफ करू शकता. याशिवाय, तुम्ही फॅक्टरी रीसेट करून डेटा हटवू शकता किंवा क्लाउड किंवा बॅकअप ड्राइव्हवर संग्रहित डेटा हटवू शकता.
इंटर्नल स्टोरेज डिलीट करणे
फोन सारखे कोणतेही उपकरण. टॅब्लेट किंवा लॅपटॉप फिजिकल स्टोरेजमध्ये किंवा क्लाउडवर डेटा संग्रहित करतो. फिजिकल स्टोरेजला इंटर्नल स्टोरेज देखील म्हणतात. जेव्हा तुम्ही इंटर्नल स्टोरेजमधून एखादा फोटो किंवा व्हिडिओ हटवता, तेंव्हा तो लगेच हटवला जात नाही आणि बिनमध्ये जातो. आपण सुमारे एक महिन्यापर्यंत ते परत रिकव्हर करू शकता.
भिन्न उपकरणे वेगवेगळ्या प्रकारे फाइल्स पूर्ण हटविण्याची पद्धत हाताळतात. पारंपारिकपणे हार्ड ड्राइव्ह किंवा कार्ड स्टोरेज वापरणाऱ्या सर्व स्टोरेज सिस्टीम लिहिण्यायोग्य आणि न लिहिण्यायोग्य क्षेत्रे तयार करतात. जोपर्यंत तुमच्या फोनमध्ये कोणताही डेटा आहे तोपर्यंत तो न लिहिता येण्याजोगा आहे, तुम्ही ते हटवताच ते लिहिण्यायोग्य बनते.
काही नवीन डेटा येईपर्यंत डेटा अधिलिखित होत नाही. याचा अर्थ असा की कोणताही डेटा हटवल्यानंतर, तो कायमचा काढून टाकण्यासाठी, आपल्याला अनेक अनावश्यक डेटा सतत हटवत राहावे लागतील जेणेकरून जुना डेटा हटविला जाईल. यासाठी अनेक कार्यक्रम उपलब्ध आहेत. एडवर्ड स्नोडेनच्या (Edward Snowden) म्हणण्यानुसार, जर तुम्हाला गोपनीयतेची चिंता असेल तर तुम्ही त्याला जाळून टाकू शकता.
फोन फॅक्टरी रिसेट करणे
अनेक कंपन्या असा दावा करतात की यामुळे तुमच्या फोनचा डेटा पूर्णपणे डिलीट होईल. फॅक्टरी रीसेट तुम्हाला तुमचा फोन फॅक्टरीमधून बाहेर आल्यावर होता त्या स्थितीत पुनर्संचयित करण्याची परवानगी देतो. फॅक्टरी रीसेट केल्यानंतर, फोन पुन्हा सेटअप करावा लागेल.
कंपनीचा दावा आहे की हा डेटा पुनर्प्राप्त (रिकव्हर) केला जाऊ शकत नाही. वापरकर्त्यांच्या बाबतीत हे खरे आहे. पण, स्मार्टफोन निर्माते त्याला रिकव्हर करू शकतील की नाही हे निश्चित करता येत नाही.
त्यांनी हा डेटा सरकारी एजन्सीसोबत शेअर केला तरी वापरकर्त्यांना त्याची माहिती मिळणार नाही. म्हणजेच, फॅक्टरी रीसेट केल्यानंतरही डेटा पुनर्प्राप्त होण्याची शक्यता असू शकते.
क्लाउड स्टोरेज डेटा डिलीट करणे
बहुतेक वापरकर्त्यांचा भरपूर डेटा क्लाउडवर संग्रहित केला जातो. याचे कारण म्हणजे कमी इंटर्नल मेमरी. तुम्ही हे हटवू शकता. डेटा डिलीट केल्यानंतरही, तो अनेक दिवसांनी पुन्हा डेटा पुनर्प्राप्त (रिकव्हर) करण्याचा पर्याय देतो, म्हणजेच ‘Recently Deleted’ फोल्डरमधूनही डेटा हटवणे आवश्यक आहे.
हे महत्वाचे आहे की फोनवरील डेटा डिलिट करणे तितके सोपे नाही. जरी आपण वरील सर्व स्टेपचे अनुसरण केले तरीही, याची खात्री नाही की स्मार्टफोन निर्माते त्यांच्याकडे डेटा साठवत नाहीत.
तथापि, ते सांगतात की त्यांच्याकडे कोणताही डेटा संग्रहित नाही. म्हणजेच एवढ्या सहजपणे डेटा डिलीट करता येत नाही. यामुळे बॉलीवूड कलाकारांना गोपनीयतेबाबत अधिक काळजी घेण्याची गरज आहे.
