सोलापूर,दि.२७: Mohan Bhagwat On Hindu Rashtra: RSS प्रमुख मोहन भागवत यांनी मोठे विधान केले आहे म्हणाले, हिंदू राष्ट्राचा सत्तेशी काहीही संबंध नाही. देशात हिंदू राजकारण शिगेला पोहोचत असताना, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे (आरएसएस) प्रमुख मोहन भागवत यांनी मंगळवारी दिलेले भाषण महत्त्वाचे ठरते. भागवत म्हणतात की हिंदू राष्ट्र या शब्दाचा सत्तेशी काहीही संबंध नाही. विरोधी पक्ष भाजप सरकारवर सतत आरोप करत आहेत की ते सत्ता मिळविण्यासाठी आणि टिकून राहण्यासाठी या विचारसरणीचा वापर एक साधन म्हणून करते.
साधारणपणे असे मानले जाते की संघ वेळोवेळी भाजपला बौद्धिक पोषण देत आहे. त्यांच्यातील सर्व मतभेद असूनही, संघ आणि भाजप एका टप्प्यावर एकत्र येतात. भागवत यांचे विधान केवळ शब्दांचा खेळ नाही, तर ते केवळ संघाच्या मूलभूत वैचारिक प्रवाहाचे अभिव्यक्ती करत नाही तर देशात सत्तेत असलेल्या भाजप सरकारसाठी दिशा देखील निश्चित करते हे स्पष्ट आहे. परंतु प्रश्न असा आहे की संघ प्रमुखांच्या या विधानाचा अर्थ काय आहे? ते भाजप नेत्यांना थेट संदेश देते का?
राजकीय संतुलन साधण्याचा प्रयत्न | Mohan Bhagwat On Hindu Rashtra
मोहन भागवत (Mohan Bhagwat) यांचे हे ताजे विधान अशा वेळी आले आहे जेव्हा विरोधी पक्ष भाजपवर बहुसंख्यवाद आणि ध्रुवीकरणाला प्रोत्साहन देण्याचा आरोप करत आहेत. भाजप सलग दुसऱ्यांदा केंद्रात सत्तेत आहे आणि अनेक राज्यांमध्येही त्यांची सत्ता आहे. अशा परिस्थितीत, संघप्रमुखांचे हिंदू राष्ट्र म्हणजे सत्ता नाही हे विधान राजकीय संतुलन बिघडवण्याचा प्रयत्न म्हणूनही पाहिले जाऊ शकते. यासोबतच, संघ आता हिंदू राष्ट्राचा मुद्दा थोडा मवाळ करण्यासाठी भाजपला संकेत देऊ इच्छित आहे हे देखील यातून दिसून येते.
मुस्लिम, ख्रिश्चन, पारशी किंवा…
आरएसएस त्याच्या स्थापनेच्या सुरुवातीच्या काळापासून हिंदू राष्ट्राबद्दल आवाज उठवत आहे. गुरुजी म्हणून ओळखले जाणारे गोळवलकर यांनी भारताची व्याख्या अशी केली होती की भारताचा आत्मा हिंदू आहे आणि त्याच्या संस्कृतीची मुळे हिंदू धर्मातून आली आहेत. संघ नेहमीच असा विश्वास ठेवत आला आहे की हिंदू हा शब्द केवळ धार्मिक नाही. त्यात सभ्यता, परंपरा, जीवनशैली आणि सामाजिक मूल्ये समाविष्ट आहेत. म्हणूनच संघ नेहमीच असे म्हणत आला आहे की मुस्लिम, ख्रिश्चन, पारशी किंवा इतर धार्मिक गट हे हिंदूंइतकेच या राष्ट्राचा भाग आहेत.
या विधानाची वेळ भाजपसाठी महत्त्वाची
त्यामुळे, हे अगदी सोपे आणि स्पष्ट आहे की भागवत यांचे विधान संघाच्या जुन्या नीतीचाच पुनरुच्चार करते. कारण संघ सत्तेच्या राजकारणात थेट सहभागी होत नाही. संघाची खरी ताकद सामाजिक बांधणी, शिक्षण, सेवा आणि सांस्कृतिक कार्यात आहे. म्हणूनच, संघप्रमुखांच्या विधानात नवीन काहीही नाही की हिंदू राष्ट्राचे ध्येय संसदेत बहुमत मिळवणे नाही, तर नैतिकता, सौहार्द आणि सांस्कृतिक एकता असलेला समाज निर्माण करणे आहे. हो, पण त्यांच्या विधानाची वेळ महत्त्वाची आहे. कदाचित संघप्रमुख भाजपसाठी सीमारेषा आखत असतील किंवा अल्पसंख्याकांना संदेश देत असतील.
अल्पसंख्याकांच्या मुद्द्यावर भाजपकडून मवाळ भूमिका घ्यावी…
अल्पसंख्याकांच्या मुद्द्यावर भाजपकडून मवाळ भूमिका घ्यावी अशी आरएसएसची इच्छा आहे. खरं तर, भारतात, हिंदू राष्ट्राचा थेट संबंध बहुतेकदा मुस्लिम आणि इतर अल्पसंख्याकांमधील असुरक्षिततेच्या भावनेशी जोडला जातो. विरोधी पक्ष याला बहुसंख्याकांचा अजेंडा मानतात. यामुळेच काँग्रेस नेते भाजपपेक्षा आरएसएससाठी अधिक अपशब्द वापरत आहेत. कदाचित याच कारणामुळे भागवत म्हणतात की हिंदू राष्ट्राचा सत्तेशी काहीही संबंध नाही, त्यामुळे हा संदेश जातो की संघाचे उद्दिष्ट कोणावरही वर्चस्व लादणे नाही. उलट, ही संकल्पना एका सांस्कृतिक ओळखीची आहे जी सर्वांना सोबत घेऊन जाते.
